Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng và thường xuyên quan tâm tới công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên. Ngay mở đầu tác phẩm Đường kách mệnh (1927), Người đã trích chỉ dẫn của V.I.Lênin: “Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận động... Chỉ có theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh tiền phong”. Trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc (1947), Người viết: “Lý luận như cái kim chỉ nam, nó chỉ phương hướng cho chúng ta trong công việc thực tế. Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi”.

Khai giảng lớp bồi dưỡng đảng viên mới khóa I năm 2022 tại Trung tâm Chính trị huyện Yên Lạc

Xuất phát từ vị trí, vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở, trong những năm qua, Đảng ta đã ban hành và triển khai nhiều nghị quyết liên quan đến đội ngũ cán bộ cấp cơ sở như Nghị quyết số 03-NQ/TW, ngày 18/6/1997 của Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Nghị quyết số 17-NQ/TW, ngày 18/3/2002 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về “Đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động hệ thống chính trị cơ sở xã, phường, thị trấn”; Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19/5/2018, của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”, trong đó đều nhấn mạnh đến tầm quan trọng, vị trí đặc biệt của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở.

Với Vĩnh Phúc, Tỉnh ủy và Ban Thường vụ Tỉnh ủy luôn quan tâm đến đội ngũ cán bộ cấp cơ sở. Ngay từ khi tái lập tỉnh, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã xây dựng Nghị quyết số 03-NQ/TU ngày 25/4/1998 về công tác cán bộ đến năm 2010, trong đó đã đề ra mục tiêu phấn đấu xây dựng đội ngũ cán bộ cấp cơ sở đảm bảo đủ về số lượng, có cơ cấu phù hợp; có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt; có trình độ chuyên môn, năng lực lãnh đạo, quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương; phấn đấu đến năm 2010: các đồng chí là thường vụ đảng uỷ cấp xã đa phần phải có trình độ đại học về chuyên môn hoặc đại học chính trị.

Thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khoá IX về đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn; nhằm nâng cao hơn nữa nguồn nhân lực trên địa bàn tỉnh, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã xây dựng Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 25/02/2008 về phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đến năm 2015, định hướng đến năm 2020, trong đó đề ra mục tiêu đến năm 2010 đảm bảo 100% cán bộ, công chức cấp xã đạt chuẩn theo Quyết định số 04/2004/QĐ-BNV ngày 16/01/2004 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ. Và gần đây nhất, ngày 22/9/2021, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh tiếp tục ban hành  Nghị quyết số 08 –NQ/TU về tập trung xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp giai  đoạn 2021 -2025 định hướng đến năm 2030.

Có thể nói, với sự quan tâm lãnh chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy; sự vào cuộc của các cấp, các ngành, đến nay, đội ngũ cán bộ cấp xã cơ bản đủ về số lượng, ngày càng nâng cao về chất lượng, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cơ bản đạt chuẩn và trên chuẩn theo quy định (Tính đến tháng 12 năm 2020: Tổng số cán bộ, công chức cấp cơ sở 2.387 người, trong đó Trình độ chuyên môn: Trung cấp trở lên 2.347 người, chiếm 98,32%; trong đó thạc sĩ có 95 người, chiếm 4,00%, đại học có 1.905 người chiếm 79,8%. Trình độ lý luận chính trị: Cao cấp 78 người, chiếm 3,27%; trung cấp 2239 người, chiếm 93,80%). Tuyệt đại đa số cán bộ cấp cơ sở có tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, lối sống giản dị, gương mẫu, cỏ quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ và khái vọng công hiến vì sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Nhiều cán bộ năng động, sáng tạo, có nhiều giải pháp đột phá và đem lại hiệu quả cao trong thực thi giải quyết công việc.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, cán bộ, công chức cấp cơ sở nói chung và cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở nói riêng còn bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém, nổi bật là: Năng lực lãnh đạo, quản lý của một số cán bộ chủ chốt chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, thiếu chủ động sáng tạo, nhất là việc cụ thể hoá các chủ trương, nghị quyết, chính sách của cấp trên vào thực tế từng địa phương. Kỹ năng quản lý của cán bộ, kỹ năng nghiệp vụ của công chức còn hạn chế. Một bộ phận nhỏ cán bộ, công chức sa sút về phẩm chất, đạo đức, lối sống, có biểu hiện quan liêu, xa dân, hách dịch, gây phiền nhiễu nhân dân; cá biệt có trường hợp còn suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm các quy định của Đảng và Nhà nước.

Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém nêu trên có cả chủ quan và khách quan nhưng nguyên nhân chủ yếu là do công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, đặc biệt là về lý luận chính trị chưa được chú trọng đúng mức, tình trạng lười học lý luận hoặc học lấy bằng cấp còn diễn ra tương đối phổ biến, dẫn đến cán bộ tuy đủ về số lượng, đủ bằng cấp nhưng năng lực, bản lĩnh, phương pháp, lề lối làm việc còn chưa đáp ứng với yêu cầu của thực tiễn.  

Trong thời gian tới, để việc học tập lý luận chính trị gắn với nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở có đủ phẩm chất chính trị, đạo đức, có năng lực, tác phong làm việc hiệu quả, có đủ uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, cần tiếp tục thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp như sau:

Một là, nâng cao nhận thức trong các cấp ủy, tổ chức đảng; trong mỗi cán bộ, đảng viên nhất là cán bộ lãnh đạo cấp cơ sở về vị trí, vai trò, tầm quan trọng và sự cần thiết phải học tập và nâng cao trình độ lý luận chính trị. Quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc nghị quyết, chỉ thị của Đảng, nhất là Kết luận số 69-KL/TW ngày 14-4-2010 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Quy định 54-QĐ/TW ngày 12-5-1999 của Bộ Chính trị khóa VIII về “Chế độ lý luận chính trị trong Đảng”; Quy định số 164-QĐ/TW ngày 1-2-2013 của Bộ Chính trị về “Chế độ bồi dưỡng, cập nhật kiến thức đối với cán bộ, lãnh đạo quản lý các cấp”; Kết luận 57-KL/TW ngày 8-3-2013 của Ban Bí thư về “Tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp”; Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, Kết luận Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII về xây dựng chỉnh đốn Đảng và các quy định về nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Hai là, Trường chính trị tỉnh và Trung tâm chính trị các huyện, thành phố cần tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy và ban thường vụ cấp ủy cấp huyện tăng cường mở các lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức lý luận chính trị và các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp, nhất là cấp cơ sở. Trong đào tạo, bồi dưỡng phải đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giảng dạy theo hướng gắn lý thuyết với thực hành và kỹ năng xử lý những tình huống nảy sinh trong thực tiễn; đặc biệt chú trọng bồi dưỡng bản lĩnh chính trị của cán bộ, đảng viên nhằm đạt đến trình độ có thể tự quyết định một cách độc lập, sáng tạo, làm chủ hành vi chính trị của mình trước những tình huống phức tạp phát sinh trong thực tiễn.

Ba là, ban thường vụ các huyện, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy phải gắn chặt công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị với các khâu trong công tác tổ chức cán bộ như bố trí, sắp xếp, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ, sao cho cán bộ, đảng viên được đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị có thể phát huy tối đa năng lực và có môi trường thuận lợi để không ngừng học tập, rèn luyện và cống hiến cho đất nước; phải khắc phục lối suy nghĩ và làm việc lạc hậu, xáo mòn, tình trạng chỉ coi trọng đào tạo mà xem nhẹ công tác bồi dưỡng, đưa việc bồi dưỡng lý luận chính trị, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp đi vào nền nếp. Ngoài ra, trên cơ sở khung tiêu chuẩn chức danh của Trung ương và của tỉnh cần cụ thể hóa thành tiêu chuẩn các chức danh lãnh đạo quản lý thuộc thẩm quyền quản lý, trong đó phải coi tiêu chuẩn trình độ lý luận chính trị là một tiêu chuẩn bắt buộc đối với cả cán bộ đương chức và cán bộ nguồn quy hoạch.

Bốn là, tăng cường công tác quản lý học viên, khắc phục tình trạng học đối phó, chạy theo bằng cấp và tình trạng lười học, ngại học lý luận chính trị của một số cán bộ, đảng viên. Tập trung xây dựng, củng cố, thường xuyên bồi dưỡng nâng cao phẩm chất, năng lực của đội ngũ giảng viên chính trị, báo cáo viên, kết hợp với kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống Trường chính trị tỉnh và trung tâm chính trị cấp huyện. Bản thân đội ngũ giảng viên lý luận chính trị phải thường xuyên đổi mới, nâng cao năng lực giảng dạy, rèn luyện phẩm chất đạo đức, tư cách, là những tấm gương trong học tập và rèn luyện.

Năm là, hằng năm, các cấp ủy, chính quyền cần quan tâm đầu tư kinh phí cho công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cũng như công tác đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị của trung tâm chính trị các huyện, thành phố để đảm bảo các điều kiện tốt nhất cho việc dạy và học lý luận chính trị.

Trần Đại Nghĩa - Ban Tổ chức Tỉnh ủy