Với tư duy đổi mới, cách làm sáng tạo cùng sự chung tay, đồng lòng của nhân dân, sau gần 15 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), diện mạo nông thôn Vĩnh Phúc ngày càng khởi sắc; đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được nâng cao, hướng tới mục tiêu ấm no, hạnh phúc.

Những ngày tháng 3, không khí tại xã Thanh Vân (huyện Tam Dương) tràn ngập niềm vui khi địa phương chính thức được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Hai bên các tuyến đường rực rỡ sắc xanh của cây cảnh, hoa nở bốn mùa; rác thải sinh hoạt được phân loại tại nguồn, góp phần làm cho diện mạo nông thôn thêm khang trang, sạch đẹp.

Trù phú xã Trung Hà, huyện Yên Lạc

Ông Nguyễn Xuân Kỷ, Trưởng thôn Phú Ninh chia sẻ: Từ khi triển khai xây dựng thôn thông minh, ý thức bảo vệ môi trường của người dân được nâng lên rõ rệt. Mỗi hộ dân đều tích cực giữ gìn vệ sinh nhà cửa, sân vườn; cùng đóng góp công sức, kinh phí xây dựng đường làng, rãnh thoát nước, tạo nên cảnh quan môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp. Đặc biệt, 100% người trưởng thành trong thôn đã có tài khoản thanh toán điện tử; toàn bộ các hộ gia đình được gắn biển địa chỉ số trên nền tảng bản đồ; hệ thống camera an ninh được lắp đặt tại các tuyến đường chính và khu vực đông người, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với phương châm "Xây dựng NTM có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc", năm 2024, xã Thanh Vân tiếp tục thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu, lấy tiêu chí “Cảnh quan môi trường” làm trọng tâm. Xã tiến hành khảo sát, nâng cấp các tuyến đường, rãnh thoát nước; vận động nhân dân chỉnh trang nhà cửa, sân vườn, hiến đất mở rộng đường giao thông; đầu tư hệ thống điện chiếu sáng, trồng cây xanh, xây dựng đường liên thôn. Đến nay, xã đã hoàn thành 80/80 tuyến đường đạt tiêu chí sáng - xanh - sạch - đẹp - văn minh; vẽ 75 bức tranh tường; lắp đặt 179 bóng điện tại các trục chính, thôn xóm; cấp phát hơn 1.200 thùng rác cho người dân. Các ao hồ sinh thái trên địa bàn cũng được nạo vét, cải tạo nhằm điều hòa khí hậu và tạo cảnh quan sinh thái.

Thực hiện phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” gắn với quản lý công khai, minh bạch, công bằng, hiệu quả, đúng chính sách pháp luật, xã Liên Châu (Yên Lạc) đã tạo sự đồng thuận cao trong xây dựng NTM kiểu mẫu. Từ năm 2020 đến 2024, Liên Châu đã huy động tổng nguồn lực xây dựng xã NTM kiểu mẫu hơn 313 tỷ đồng. Trong đó, gần 34 tỷ đồng do nhân dân đóng góp. Từ nguồn lực này, địa phương đã đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; nâng cấp, cải tạo gần 23 km đường giao thông nông thôn, giao thông nội đồng; xây mới, cải tạo 3,2 km kênh mương thủy lợi; xây dựng mới 12 nhà văn hóa thôn, làng; xây mới và cải tạo công trình trường học, đường điện chiếu sáng, điện trang trí cùng nhiều công trình phúc lợi khác… Nhiều mô hình mới lần đầu tiên phát triển ở địa phương như mô hình 50 ha sản xuất chuối tiêu hồng được chuyển đổi sang trồng cây phật thủ có giá trị kinh tế cao; mô hình trồng tía tô xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, mở ra triển vọng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch và góp phần thay đổi tư duy của người dân về cách thức phát triển kinh tế nông nghiệp.

Ngày 14/12/2024, Đảng bộ và nhân dân xã Liên Châu vinh dự đón nhận Quyết định của UBND tỉnh công nhận xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2024. Liên Châu hôm nay có 11/11 thôn đạt chuẩn thôn thông minh; 1 làng văn hóa kiểu mẫu. Xã đạt 3/3 tiêu chí xây dựng xã NTM kiểu mẫu là giáo dục; văn hóa; cảnh quan, môi trường. Cấp ủy, chính quyền đặc biệt quan tâm đầu tư cho giáo dục; cả 3 bậc học của xã đều giữ vững đạt trường chuẩn quốc gia mức độ 2; chất lượng giáo dục nhiều năm liền thuộc top đầu của huyện và tỉnh. Cơ sở hạ tầng khang trang, cảnh quan môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn; Internet phủ sóng đến từng gia đình, wifi miễn phí ở các thôn.

Trong những ngày tháng 5, trở lại huyện Yên Lạc - địa phương đầu tiên trong tỉnh được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn huyện NTM nâng cao - niềm vui và sự tự hào hiện hữu trong từng ngôi nhà, con đường. Trên khắp các tuyến đường liên thôn rợp bóng cây, rực rỡ cờ hoa là những mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, mở ra hướng phát triển kinh tế bền vững, làm bừng sáng sức sống mới cho vùng quê.

Là huyện đầu tiên trong tỉnh và thứ 13 trên cả nước đạt chuẩn NTM từ năm 2015, Yên Lạc luôn giữ vững tinh thần đoàn kết, linh hoạt, sáng tạo trong chỉ đạo thực hiện. Huyện kiên trì áp dụng phương châm “Dân cần, dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”; phân công rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm và rõ thời gian theo hướng “Cầm tay chỉ việc”; phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là người đứng đầu trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo.

Huyện xác định xây dựng NTM nâng cao theo phương châm “Từ nhà ra ngõ, từ thôn đến xã”, lấy từng hộ gia đình làm trung tâm. Cấp ủy, chính quyền thường xuyên sâu sát cơ sở, trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, rút kinh nghiệm và kịp thời động viên, khen thưởng. Nhờ đó, người dân thực sự trở thành chủ thể trong quá trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu.

Đến nay, toàn huyện đã huy động hơn 3.676 tỷ đồng xây dựng NTM nâng cao, trong đó, nhân dân đóng góp hơn 625 tỷ đồng cho các công trình công cộng, an sinh xã hội. Huyện có 10/14 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 2 xã đạt tiêu chí NTM kiểu mẫu; 19 thôn đạt danh hiệu “thôn thông minh”; 89/125 thôn được công nhận “thôn kiểu mẫu”. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 73,54 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,55%.

Về Vĩnh Phúc hôm nay, dễ dàng nhận thấy những “làng quê đổi mới”: các tuyến đường trục xã, thôn, liên thôn, ngõ xóm được bê tông hoặc nhựa hóa, tạo thuận lợi cho giao thương; “làng số” đang hình thành rõ nét, từng bước rút ngắn khoảng cách giữa nông thôn và thành thị; nhà văn hóa thôn, sân thể thao được lắp đặt wifi miễn phí, phục vụ nhu cầu sinh hoạt, học tập, tra cứu thông tin. Các địa phương gắn kết chặt chẽ phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” và phong trào “Toàn dân chung sức xây dựng NTM”.

Lũy kế đến ngày 16/6/2025, toàn tỉnh có 38 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 78 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 231 thôn đạt danh hiệu thôn NTM kiểu mẫu; 37 thôn được công nhận thôn thông minh. Hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều ở khu vực nông thôn giảm còn 0,47%, vượt mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đề ra trước 3 năm.

Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM đã để lại những dấu ấn sâu sắc trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của Vĩnh Phúc. Phát huy những kết quả đã đạt được, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh tiếp tục phát huy nội lực, quyết tâm giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, hướng tới xây dựng một Vĩnh Phúc văn minh, giàu đẹp, đáng sống, với phương châm: “Mỗi người dân Vĩnh Phúc đều được thụ hưởng thành quả từ sự phát triển”.

Mai Liên