Xã Ngọc Thanh, thành phố Phúc Yên là vùng đất có truyền thống cách mạng kiên cường bất khuất, nơi hội tụ và giao thoa những sắc thái văn hóa đặc trưng của các dân tộc thiểu số, đặc biệt là dân tộc Sán Dìu ở miền núi phía Bắc nước ta.

Với những đặc điểm riêng có trong quá trình ra đời và phát triển, di tích lịch sử cách mạng Chiến khu Ngọc Thanh đã được Bộ Văn hóa, Thông tin xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1995. Đây được coi như tài sản vô giá, niềm tự hào không chỉ của địa phương mà còn là của tỉnh Vĩnh Phúc và dân tộc ta.

Núi Thằn Lằn, di tích lịch sử cách mạng Chiến khu Ngọc Thanh – Nơi xảy ra trận đánh đồn Thằn Lằn đêm 28/12/1950.

Ngày 22/8/2019, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc ký ban hành Quyết định số 1063/QĐ-TTg về việc công nhận 17 xã An toàn khu tại tỉnh Vĩnh Phúc, trong đó có xã Ngọc Thanh, thành phố Phúc Yên. Đây là niềm vui, niềm tự hào của Đảng bộ, Nhân dân thành phố Phúc Yên nói chung và của Đảng bộ, Nhân dân xã Ngọc Thanh nói riêng.

Ngọc Thanh là xã miền núi duy nhất của thành phố Phúc Yên với diện tích tự nhiên hiện có 7.673,6 ha, dân số trên 13.800 người (trong đó, người dân tộc Sán Dìu chiếm 46%), phân bố ở 13 thôn.

Trong những năm qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử cách mạng Chiến khu Ngọc Thanh bước đầu được quan tâm. Tuy nhiên, thực tế còn những khó khăn, hạn chế nhất định trong công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích, đặc biệt là công tác tôn tạo, phục dựng và phát huy giá trị của di tích.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Phúc Yên lần thứ IV, nhiệm kỳ 2020 – 2025 xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm là “… quyết tâm xây dựng thành phố Phúc Yên sớm trở thành đô thị loại II và trở thành trung tâm kinh tế, đô thị; trung tâm về dịch vụ, du lịch và giáo dục của tỉnh và khu vực”.

Để thực hiện mục tiêu đó, Phúc Yên đã cụ thể hóa chủ trương cho sự phát triển của thành phố, trong đó xác định tập trung phát triển mạnh du lịch, dịch vụ khu vực di tích lịch sử cách mạng Chiến khu Ngọc Thanh.

Phúc Yên chủ trương huy động các nguồn lực đầu tư, tập trung quản lý, khai thác có hiệu quả Khu du lịch Đại lải; xây dựng khu du lịch Đại lải và một phần xã Ngọc Thanh trở thành khu du lịch, dịch vụ cao cấp, phát triển, gắn liền với việc triển khai đề án phát triển thành phố; gắn kết với phát triển sản phẩm nông, lâm nghiệp cho xã Ngọc Thanh.

Quan tâm đầu tư hạ tầng và khôi phục các di tích thuộc An toàn khu Ngọc Thanh gắn với phát triển du lịch. Phát triển mạnh mẽ các mô hình dịch vụ nghỉ dưỡng, hội nghị, hội thảo, du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm… Nghiên cứu, kịp thời kiến nghị tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để người dân phát triển các mô hình dịch vụ HomeStay.

Trong lãnh đạo phát triển sản xuất nông nghiệp tại Ngọc Thanh, Phúc Yên chủ trương nghiên cứu, quy hoạch các vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh; phát triển nông nghiệp hàng hoá, ứng dụng khoa học, công nghệ cao, hướng đến các sản phẩm nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ phục vụ du lịch và dân cư đô thị. Từng bước xây dựng một số mô hình sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu gắn với du lịch, dịch vụ của thành phố. Xây dựng cơ chế hỗ trợ phát triển các vùng chuyên canh, ứng dụng các loại giống mới, tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao chất lượng sản phẩm chăn nuôi, trồng trọt, phát triển các vùng sản xuất cây ăn quả an toàn theo hướng sản xuất hàng hoá. Khuyến khích phát triển các mô hình kinh tế trang trại, gia trại, các mô hình liên kết.

Đẩy mạnh phát triển ngành chăn nuôi theo chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm. Phối hợp, hỗ trợ nông dân tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Quan tâm đầu tư, hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nâng cao ở xã Ngọc Thanh. Nghiên cứu, xây dựng và phát triển sản phẩm nông nghiệp tiến tới thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2021-2025.

Về xây dựng kết cấu hạ tầng khu vực xã Ngọc Thanh, cấp uỷ, chính quyền thành phố Phúc Yên sẽ tập trung chỉ đạo ưu tiên các nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng Khu du lịch Đại lải, một số công trình trọng điểm như đường Nguyễn Văn Cừ vào Thung lũng Thanh Xuân; đường Nguyễn Văn Cừ giai đoạn 2 kết nối với Sóc Sơn và sân bay quốc tế Nội Bài; đường vành đai 5 đoạn Đèo Nhe - Thái Nguyên. Tập trung chỉ đạo các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ các dự án tại xã Ngọc Thanh (như dự án Khu du lịch sinh thái Âu Cơ - hồ Lập Đinh); tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh quy hoạch, thu hút và mở rộng các dự án đầu tư vào khu du lịch Đại lải, các dự án du lịch nghỉ dưỡng vào địa bàn xã Ngọc Thanh (khu vực hồ Đồng Chằm, hồ Thanh Cao…).

Về phát triển văn hoá truyền thống, Phúc Yên sẽ quan tâm đầu tư nguồn lực phục dựng, bảo tồn các di tích lịch sử văn hoá thuộc Chiến khu Ngọc Thanh, khôi phục và phát triển các sản phẩm văn hoá truyền thống; đồng thời khuyến khích các tổ chức, cá nhân thực hiện xã hội hóa đầu tư, khôi phục mô hình Trung tâm Sinh hoạt văn hóa cộng đồng, điệu hát, múa soọng cô của người dân tộc Sán Dìu (Ngọc Thanh) để duy trì bản sắc, nét văn hoá truyền thống phục vụ hoạt động du lịch; đưa bản sắc, nét văn hoá truyền thống dân tộc Sán Dìu vào các khu du lịch, nghỉ dưỡng tại địa phương.

Hội thảo "Di tích chiến khu Ngọc Thanh, tỉnh Vĩnh Phúc - Bảo tồn và phát huy giá trị".

Ngọc Thanh là vùng đất vừa có giá trị lịch sử, văn hoá và du lịch; vừa là một địa bàn có vị trí hết sức quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Phúc Yên. Việc quan tâm phát triển kinh tế - xã hội cùng với việc bảo tồn, khai thác, phát huy các giá trị lịch sử, văn hoá của Chiến khu Ngọc Thanh là mục tiêu, nhiệm vụ chiến lược quan trọng của thành phố Phúc Yên. Do đó, cần có sự quan tâm, chỉ đạo thường xuyên của các cấp ủy, chính quyền thành phố và xã Ngọc Thanh; sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị; sự đồng thuận của toàn thể Nhân dân đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử cách mạng Chiến khu Ngọc Thanh trong thời kỳ mới nhằm góp phần gìn giữ và quảng bá những giá trị tốt đẹp, trường tồn của khu di tích đến đông đảo Nhân dân trong và ngoài tỉnh, với bạn bè quốc tế; đồng thời góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; đặc biệt là phát triển thế mạnh du lịch, dịch vụ nơi đây.

Nguyễn Danh Cường - Uỷ viên BTV, Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện ủy, Giám đốc Trung tâm Chính trị thành phố Phúc Yên